brink Vriezenveen

De brinken in Vriezenveen.

Door Herman Dasselaar.

Vriezenveen kent een flink aantal toponiemen die in haar directe omgeving soms totaal onbekend zijn, Maar elke Vriezenvener weet precies wat je met een brink bedoeld.

Zo kwam de naam ”brink” vroeger in Vriezenveen voor als aanduiding van het stuk grond naast de boerderij. Tegenwoordig nog steeds in gebruik doch het is overgegaan als aanduiding van het toegangspad voor de achterliggende bebouwing, ontstaan nadat men achter elkaar op hetzelfde perceel is gaan wonen. Er zijn twee betekenissen van het woord elders in gebruik. Ten eerste als aanduiding van het “dorpsplein” ten tweede als “deel van het erf”. In de eerste betekenis vinden we deze aanduiding terug in de Drentse kernesdorpen, waar een brink als gemeenschappelijk perceel van de bij elkaar liggende boerderijen het centrale deel van de nederzetting werd. Ook in het nabij gelegen Den Ham komt het in deze betekenis voor. De tweede betekenis, voor ons interessant, treffen we vrij algemeen aan in de wegdorpen, waar het nog te onderscheiden valt in twee betekenissen, die waarschijnlijk door verruiming uit elkaar voort gekomen zijn. Zo komt in de Friese wouden, met name in  Weststellingwerf de aanduiding voor om er brede grasranden rond de boerderij mee te benoemen. In Staphorst wordt het eventueel niet met gras begroeide erf aan de kant van de schuurdeuren en zij ingang van de boerderij bedoelt. Deze laatste aanduiding komt dichtbij de betekenis die het ook in Vriezenveen heeft. Uit een onderzoek van Klaas Bouwer die onderzocht in welk gebied het toponiem brink in wegdorpen voorkomt of voorkwam blijkt dat de dorpen gelegen tussen  Lemmer en Oldeberkoop deze aanduiding hanteren. Vriezenveen en Staphorst liggen ten opzichte van dit gebied nogal excentrisch. De oorspronkelijke betekenis van brink zal wel “rand” of “rand van het erf” of  “grasrand” geweest zijn. Dat de naam naar verloop van tijd al naar gelang de perceelsvorm en gebruik overging op meer specifieke delen van het erf zoals in Vriezenveen, Staphorst en de Weststellingwerfen maar ook in de Drentse kernesdorpen is het gevolg van een geleidelijk ontwikkelingsproces. Ebbinge Wubben vermeld rond  1907 in Staphorst de betekenis van brink als “steeg naast het huis” welke overeenkomt met de huidige Vriezenveense betekenis.