Door Herman Dasselaar.
Deze vraag heeft verschillende schrijvers en onderzoekers in het verleden meermalen bezig gehouden. De naam Vroomshoop is veel ouder dan het dorp zelf, al twijfelen sommigen heden ten dage daar nog aan. Ruim honderd jaar voordat er sprake is van bewoning en dorpsvorming in Vroomshoop, wordt in de Marke Boeken van Den Ham en Linde al gesproken van ‘Vromehoopse akkers’.
Een kaart van rond 1855 van het gebied waar Vroomshoop nadien is ontstaan laat verschillende namen van complexen boekweit akkers zien. Tevens een aanzet van de nieuwe toekomstige infrastructuur. Het kanaal tracé Zwolle via het Separatiepunt naar Almelo is reeds gereed.
Namen akker complexen.
De complexen van boekweitakkers droegen verschillende namen. Het complex met de naam de ‘Witte akkers’ was wat omvang betreft de grootste. Andere namen van boekweitakkers waren de ‘Wilde akkers’ de ‘Natte akkers’ en de ‘Flier akkers’. Daar tussen in geklemd met een incourante vorm als een soort restant akkers lagen de ‘Vroomhoopse akkers”. Deze laatste akkers waren bereikbaar via een zandweg die voor de korte zijde van deze akkers langsliep. Deze zandweg is nu de Nieuwstraat in Vroomshoop.
Boekweitcultuur.
Op deze akkers, die per complex in gebruik werden genomen, werd een boekweitcultuur bedreven die uiterst weersomstandigheden gevoelig was. Te nat, leverde problemen op maar daarnaast kon een late nachtvorst de hele oogst decimeren. Zo trachtten de boeren uit Linde en Den Ham, centraal in het Marke bestuur geregeld, boekweit te verbouwen. Een roofbouw die slechts enkele jaren stand hield, waarna de uitgeputte boekweitakkers jaren lang aan hun lot werden overgelaten.
Ontsluiting veengebied.
Dit veenlandschap bezat voor die tijd een schat aan brandstof in de vorm van veen, waar in die tijd schreeuwend behoefte aan bestond. Om dit te ontsluiten en te winnen, werd er onder impulsen van de omliggende gemeenten een kanalenplan gemaakt. De Overijsselse kanaalmaatschappij lukte het in om 1853 alle grond voor het gehele tracé aan te kopen. Men ging voortvarend te werk en zo werd op 1 augustus van dat jaar het kanaalvak Zwolle naar de Regge geopend. Omstreeks half augustus 1854 had men het kanaalvak de Regge, Separatiepunt, Vriezenveen al op diepte en was men bezig met het gedeelte richting Almelo. Het kanaal van Almelo (via Separatiepunt) naar Zwolle werd op 12 juni 1855 feestelijk opengesteld. Het kanaalvak vanaf het Separatiepunt in noordelijke richting tot de Vecht was inmiddels aanbesteed en kwam gereed op 5 september 1856. Zogenaamde ‘polderjongens’ waren aangetrokken om deze kanalen te graven. Stoere stevige en bonkige kerels die met schop en kruiwagen de klus klaarden.
Vestiging en bewoning.
Deze polderjongens die wel van aanpakken wisten, hadden toen de kanalen gereed waren, geen uitzicht meer op werk. En deel van hen bleef in dit inmiddels ontsloten gebied wonen en probeerden er een bestaan op de bouwen. Zo zien we als we de kadastrale leggers en registers er op na slaan, synchrone met het bevolkingsregister, dat deze polderjongens als eerste bewoners van dit omvangrijke veengebied zich vestigen ten oosten van de huidige Nieuwstraat, en aldaar grond verwerven en er bleven wonen. Onmiskenbaar zijn de namen van deze eerste pioniers van Vroomshoop als Zandbergen, Greveling, Boes en al hun andere kompanen van het eerste uur. Dit gebied Vroomehoopse-akkers genaamd kreeg hierdoor zijn bewoning. En wat was er voor een nauwgezette ambtenaar van de burgerlijke stand makkelijker om de plaats van bewoning exact te preciseren met Vromehoop? Dit was immers de naam van de akkers waarop ze waren gaan wonen!! De latere benaming van de weg die voor deze bewoning langs liep “Nieuwstraat” spreekt ook in beide lettergrepen voor zich.
De bewoning was primitief (z.g. Plaggenhut) zoals die indertijd aanvankelijk ook aan de toenmalige Nieuwstraat aanwezig was.
Separatiepunt.
Dat er nadien langs het kanaal en nabij het Separatiepunt “het Punt” in de volksmond genoemd, ook langzaam bewoning ging ontstaan doet niets af aan het feit dat al deze bewoners in het bevolkingsregister van de burgerlijk stand en kadaster allemaal bewoners van Vroomshoop worden genoemd. Dat er dus sprake zou zijn van twee aan elkaar gegroeide dorpjes, zoals er wel wordt gesuggereerd, is in de archieven maar ook via overlevering niets te vinden.
Naam.
Nu vinden we de naam ‘Vroome hoop’ ook gewoon in een oud woordenboek als een uitdrukking die ijdele hoop of verwachting betekent en in die dagen als normaal gebezigd werd. Doch de betekenis Vrome had oudtijds ook de betekenis van; iets dat tot gemeen voordeel dient en ten algemene nutte. De eerst genoemde verklaring in relatie met de schrale opbrengst van deze weinig hoopvolle akkers samen met het woord hoop heeft mijn voorkeur. Dat juist dan ook hierop voor bewoning is gekozen kan daarmee in verband staan. De latere afslijtsels, verbasteringen en verschrijvingen tot Bromershoop en Vromehoop voor monniken zijn leuke romantische gedachten spinsels en is voer voor discussies en polemiek. Het Klooster Sibbekoele werd in 1579 al opgeheven en de weg van Den Ham die er zo mogelijk door het veen naar toe liep, lag veel en veel noordelijker. Dus mocht u nog eens over de recent prachtig gerenoveerde Nieuwstraat rijden realiseert u zich dan dat daar de oorsprong ligt van het mooie dorp Vroomshoop!
